ขนมถั่วแปบเป็นขนมไทยที่ทำเลียนแบบฝักถั่วของต้นถั่วแปบ ทำให้กลายมาเป็นชื่อเรียกของขนมชนิดนี้ เดิมเป็นขนมชาวบ้าน ทำเป็นไส้หวาน คือ นำถั่วทองมานึ่ง คลุกงา คลุกน้ำตาลและมะพร้าวขูดฝอยแล้วรับประทาน ต่อมา ชาววังได้นำเอาไปทำบ้างและประยุกต์สูตร โดยนำเอาไส้กุ้งไปผัดกับมะพร้าวขูดฝอย จนมีรสเค็ม ทำให้ขนมถั่วแปบโดยทั่วไปมี 2 รสชาติ คือไส้หวานและไส้เค็ม
โดยปัจจุบัน มีการใส่สีสันจากวัตถุดิบธรรมชาติ เพื่อให้มีความน่ารับประทานมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น แป้งข้าวเหนียวดำ ที่ให้สีดำ น้ำใบเตย ที่ให้สีเขียว เป็นต้น ส่วนผสมแป้ง แป้งข้าวเหนียว น้ำเปล่า ใบตอง ส่วนผสมไส้หวาน ถั่วเขียวซีกเลาะเปลือก มะพร้าวทึนทึกขูดฝอย เกลือป่น ส่วนผสมน้ำตาลโรยขนม น้ำตาลทราย งาขาวและงาดำ ตามชอบ วิธีทำแป้ง ทำแป้งขนม โดยเตรียมชามผสม ใส่แป้งข้าวเหนียว แล้วค่อย ๆ เทน้ำเปล่าลงไป ใช้มือนวดจนกว่าจะได้แป้งเป็นก้อนเนื้อเนียนนุ่ม เป็นก้อนเดียวกัน จากนั้น ใช้ผ้าขาวบางปิดไว้ พักแป้งอย่างน้อย 15 นาที ตั้งหม้อ ใส่น้ำเปล่าลงไป ตามด้วยใบเตย 3 – 4 ใบ ต้มให้น้ำเดือด พอเดือดดีแล้ว ให้ตักใบเตยออกมา หยิบแป้งออกมาก้อนเล็ก ๆ แล้วปั้นให้เป็นก้อนกลม เสร็จแล้ว แผ่ให้เป็นแผ่นบาง ใส่ลงไปในหม้อ ต้มแผ่นแป้งให้สุก จนกว่าแผ่นแป้งจะลอยขึ้นมา วิธีทำไส้หวาน นำถั่วเขียวซีกเลาะเปลือกไปล้างน้ำให้สะอาด 3 – 4 รอบ จนกว่าน้ำจะใส จากนั้น แช่น้ำเปล่า 4 – 5 ชั่วโมง จนกว่าถั่วเขียวจะนิ่มพอครบเวลา ให้นำถั่วเขียวไปล้างน้ำให้สะอาดอีก 3 – 4 รอบ พักให้สะเด็ดน้ำ แล้วห่อด้วยผ้าขาวบาง นำไปนึ่งในซึ้ง ด้วยไฟแรง เป็นเวลา 25 – 30 นาที จนกว่าถั่วเขียวจะสุกนิ่ม เสร็จแล้ว ยกออกมา พักทิ้งไว้ นำมะพร้าวทึนทึกขูดฝอยใส่ลงในซึ้งนึ่ง แล้วนึ่งต่อ ให้มะพร้าวสุกดี เป็นเวลา 5 นาที นำมะพร้าวทึนทึกขูดฝอยออกมาใส่ถาด ใส่เกลือป่นลงไป คลุกเคล้าให้เข้ากัน ตามด้วยถั่วเขียวที่สุกแล้วครึ่งหนึ่ง คลุกเคล้าให้เข้ากันดีอีกรอบ ส่วนถั่วเขียวอีกครึ่งหนึ่งให้ตักใส่ถาด สำหรับทำเป็นไส้หวาน