ปลาแห้งแตงโมเป็นเมนูอาหารชาววังที่มีมาตั้งแต่สมัย ร.4 คนโบราณนิยมรับประทานเป็นอาหารว่างยามบ่ายในช่วงหน้าร้อน จัดเตรียมไม่ยากเพราะมีเพียงปลาแห้งเคล้าน้ำตาล หอมเจียว แตงโมและข้าวสวย ขั้นตอนแรก นำปลาแห้งหั่นเป็นท่อนๆ ซึ่งปลาที่จะอร่อยส่วนใหญ่คนโบราณจะนิยมใช้ปลาช่อนแห้ง จากนั้นนำปลาแห้งลงไปต้มจนสุก หรือบางคนจะนำไปย่างก็ได้ก็จะได้กลิ่นหอม
แต่ถ้าจะนำไปย่างควรต้องแช่น้ำให้นิ่มก่อน นำปลาแห้งมาแกะใช้แต่เนื้อ หนังปลากับก้างแกะทิ้งให้หมด โขลกจนเนื้อปลาละเอียด ขาวฟู พักไว้ก่อน ต่อมานำหอมมาเจียว เสร็จแล้วพักใส่จาน นำน้ำมันเจียวหอมที่เหลือเพียงเล็กน้อย นำเนื้อปลาแห้งที่โขลกไว้ ใส่ลงไปผัดด้วยไฟอ่อนๆ ผัดไปเรื่อยๆ จนเนื้อปลาสุกเหลืองกรอบ คลุกด้วยน้ำตาลทราย เวลารับประทานจะเคียงคู่กับแตงโม ในสูตรต้นตำรับจะใช้แตงโมเนื้อแดง แต่ปัจจุบันมีแตงโมเนื้อเหลือง หรือแตงโมน้ำผึ้ง ก็สามารถนำมารับประทานได้เช่นกัน นอกจากนี้ยังมีข้าว ซึ่งคนโบราณจะใช้ข้าวสวย แต่ถ้าจะประยุกต์ใช้ข้าวเหนียวหุงให้สวยก็ได้
วิธีการกินคือ ข้าวสวยคลุกปลาแห้งกินก่อนหนึ่งคำตามด้วยแตงโม ไม่ได้โรยปลาแห้งลงบนแตงโมโดยตรง เพราะแตงโมงจะทำให้ปลาแห้งชื้นและคาว แบ่งข้าวออกเป็นคำ ๆ โรยหน้าด้วยปลาแห้งเคล้าน้ำตาลและหอมเจียว แล้วจึงตักใส่ปาก ตามด้วยแตงโมอีกคำ แต่ถ้าเลือกข้าวเหนียวมูนก็จะได้รสหวานมันเพิ่มเติม ซึ่งทั้งหมดจะทำให้รู้สึกฉ่ำเย็น สดชื่น ผ่อนคลาย เมื่อรับประทานแตงโมตามเข้าไป ทั้งยังสามารถเลือกเครื่องดื่มสมุนไพร อาทิ น้ำตะไคร้ มาดื่มให้คล่องคอด้วยยิ่งดี